Wikisastra:Bausastra Indonésia-Jawa

Daftar ing ngisor iki arupa tembung kang asalé saka Basa Indonesia lan jarwané ing Basa Jawa.

Tembung kanthi aksara wiwitan A

aba-aba = aba-aba, préntah abab = hawa sing metu saka cangkem abad = abad abadi = langgeng abangan = wong Islam nanging ora nglakoni salat abai = lirwa diabaikan = dilirwakaké mengabaikan = nglirwakaké abang = mas, kakang, raka abar, mengabar = ilang ambuné, ilang dayané abdas, wudu = wudu abdi = abdi, batur, kawula, réwang, rencang mengabdi = ngabdi, ngawula abjad = abjad, aksara ablak = menga amba tumrap cangkem utawa lawang abnormal = ora normal abon = abon abonemen = lengganan abortus = miskram, kluron abrak = piranti, prabot, bekakas abras, lepra = budhug, lépra absah = sah, resmi absen = ora teka, ora mlebu abses = abuh ngemu nanah abu = awu, lebu abu-abu = klawu acak = awur, sembarang acak-acakan = awur-awuran, kaco acap, sering = kerep, Asring acar = acar acara = acara acuh = nggatèkaké, preduli tak acuh = ora nggatèkaké acung, meng- = ngacung ada = ana, wonten ada-ada saja = ana-ana waé mengada-ada = gawé -gawé , damel-damel keadaan == kahanan, kaanan diadakan = dianakaké mengadakan = nganakaké seadanya = sak-anané adab = unggah-ungguh adakalanya = anakalané , sok-sok adalah, yaitu = yaiku, yakuwi adan, adzan = adan adang = cegat diadang = dicegat mengadang = nyegat, ngadhang adat = adat, tatacara adegan = adegan adem, dingin = adhem, asrep adigung = adigung adik = adhi, rayi adik saya = adhiku, rayi kula adil = adil, bagirata adinda = adhimas adipati = adipati administrasi = administrasi admiral = sé napati lautan adon, meng-i = ngadoni adonan = adonan adpertensi = iklan, ré klame adres = adrès, alamat adu, lomba = adu, tandhing aduan = adon beradu = gathuk mengadu = ngedu, wadul peraduan = peturon aduh = adhuh aduhai = dhuh, wadhuh aduk = adhuk, udhek mengaduk = ngadhuk mengaduk-aduk = ngadhuk-adhuk advis = pitutur advokat = pokrol, adpokat afiat = waras, séhat agak = rada , radi agak gemuk = rada lemu agaknya = kaya-kaya, katoné agama = agama, agami agar = supaya, supados agar-agar = ager-ager agen = agèn agenda = agèndha, acara agun, agunan = tanggungan, bong agung = agung, luhur diagungkan = diagungaké mengagungkan = ngagungaké Ahad = Ahad. 'Soma ahli = linuwih, pinter ahmak = bodho, goblok aib = nistha air = banyu, toya air bah = banjr air hidung = umbel air limbah = pecerèn air terjun = grojogan air panas = banyu panas air seni = uyuh, turas air soda = banyu landa, sodha ajaib = ajaib, anèh ajak, mengajak = ajak, ngajak ajal = ajal, mati, seda ajang perang = palagan ajar = ajar mengajar = mulang muruk kurang ajar = murang tata pelajaran = pawulangan pelajar = murid, siswa ajeg = ajeg ajengan ajengan aji, aji-aji = aji-aji, kasektèn aji, mengaji = ngaji aju, me~kan = ngajokaké ajudan = ajudan akal = akal, budidaya akan = arep, badhé seakan-akan = kaya-kaya, katoné akang, kakang = kakang akar = oyot akar tunggang = oyot lajer akar bahar = akar bahar berakar = ngoyot akad = prajanjèn akas = trengginas, cukat akbar = agung ,gedhé akhir = akir, pungkasan akhirnya = pungkasané berakhir = rampung, entèk akhirat = akérat akhlak = ahlak, moral aki = aki akibat = akibat akik, batu ~ = watu akik akor = akur akrab = raket, cedhak akrobat = akrobat aksara = aksara aksen = aksèn, logat aksi = aksi, tandang akta, akte = akté aktif = sregep, giyat aku = aku, kula, dalem mengaku = ngaku akuarium = akuarium akuntan = akuntan akur = rukun, sarujuk akurkan = ngrukunanké diakurkan = dirukunaké mengakurkan = ngrukunaké akurat = titi, tliti, tlesih ala, cara = sacara, manut ala kadarnya = sakadharé alabangka = linggis alam = alam, bumi, buwana mengalami = ngalami, nglakoni pengalaman = pengalaman alamat = alamat alang, halang = palang alang-alang = alang-alang

alangan = alangan menghalangi = malangi alangkah = wadhuh, méndah alas, dasar = lèmèk, dhampar alasan = alesan alas meja = taplak alat = perkakas, perabot album = album alem, sanjung = alem, puji aleman = aleman alergi = alèrgi algojo = algojo, jurupati ali-ali = plintheng alias = alias alih, pindah = ngalih, pindhah mengalihkan = mbélokaké alim = anteng, alim alir = mili, kocor mengalir = mili, ngocor mengaliri = ngilèni, ngocori mengalirkan = ngilèkaké aliran = ilèn, iliné alis = alis, imba aljabar = aljabar alkohol = alkohol Allah = Gusti Allah almanak = tanggalan, amanak almarhum = jenat, swargi almari = lemari, lemantun alpa, lupa = lali, kesup èn alu, antan = alu alum = alum, layu alun, ombak = alun, ombak alun-alun = alun-alun ama, hama = ama amal = amal amalan = amalan diamalkan = diamalaké mengamalkan = ngamalaké aman = aman, tentrem keamanan = keamanan amanat = weling, amanat amandel = amandhel amarah = nesu, duka amat, sangat = banget, sanget amat jauh = adoh banget, tebih sanget amat sakit = lara banget mengamati = nliti, maspadakaké amatir = amatir ambal = ambal, babut ambeien = bawasir, dobol ambil = jupuk, pundhut ambilkan = jupukna, pundhutaken mengambil = njupuk, mundhut amblas = ilang, ambles, ical ambrol = ambrol, bobol ambruk = ambruk, rubuh amis = amis amit, pamit = pamit, nyuwun pamit ampas = ampas, sepahan ampela = rempela ampelas = amplas, amril ampuh = ampuh, sekti ampun = ampun. tobat, kapok amril = amril, amplas amsal = conto, upama amtenar = priyayi, punggawa auk = amuk mengamuk = ngamuk diamuk = diamuk anai-anai = rayap anak = anak, putra,atmaja anak-anak = bocah-bocah, laré-laré beranak = babaran, manak ngambil anak = mupu anak anasir = unsur ancak = ancak ancam = ancem diancam = diancem mengancam = ngancem ancang-ancang = ancang-ancang ancuk = sanggama, saresmi anda = kowé , panjenengan andai kata = umpama, umpami seandainya = saumpamané andalan = andel, piandel diandalkan = diandelaké andang, obor = obor, colok andeng-andeng = andheng-andheng andil = urun, andhil andong = andhong, dhokar anduk = andhuk aneh = nyelé aneka = werna-werna angan-angan = angen-angen anggap = anggep menganggap = nganggep anggapan = panganggep anggar = anggar anggota = anggota, warga angguk = anthuk mengangguk = manthuk mengangguk~ = manthuk-manthuk anggukan = anthukan anggun = anggun angin = angin, bayu angin ribut = lésus berangin~ = ngisi angka = angka angkara = angkara, murka angkasa = angkasa, awang-awang angkat = angkat, junjung berangkat = mangkat, budhal mengangkat = ngangkat, nggawa angker, serem = angker, wingit angker, jangkar = jangkar angkin, setagen = angkin, setagèn angkuh = anggak, dumèh angkut = angkut, usung angkutan = angkutan, gawan diangkut = diangkut mengangkut = ngangkut, ngusung anglo = anglo angon, ngangon = angon, ngangon angsa = banyak angsur, me~ = cicil, nyicil angus = angus, geseng aniaya = aniaya menganiaya = nganiaya, milara anjak, beranjak = ngalih, mingset anjing = asu, segawon anak anjing = kirik anjur = anjur, kongkon dianjurkan = dianjuraké anjuran = anjuran antan = alu antar = terké, dhèrèkaké diantarkan = diteraké mengantar = ngeteraké antara = antara. elet di antaranya = antarané perantara = kongkonan anteng, tenang = anteng anti = anti, tolak, emoh antik = antik, kuno anting = anting-anting antré = antri antuk, ter~ = kejadhus, kejedhuk anus, dubur = silit, dubur anugerah = anugerah, nugraha anut, menganut = nurut, mèlu, nganut anutan = panutan anyam = anyam, enam anyaman = anyaman menganyam = nganyam, ngenam anyar, baru = anyar, Vnggal anyelir = anyelir anyir, amis = amis, arus apa = apa, punapa diaoakan = dikapakaké mengapa = kena apa apa-apaan = apa karepé

apabila = yèn, mbok manawi apak (bau)= apek, penguk apalagi = apamanèh apam, apem = apem aparat = piranti, alat apel, buah ~ = apel apes, sial = apes, sial, cilaka api = geni, latu apik = apik, saé, asri apit = apit, jepit diapit = diapit, dijepit mengapit = ngapit apkir = pekir, ora kanggo apokat, buah ~ = apokat apotek = apotik apung = kambang, kampul mengapung = ngambang, ngampul arah = arah, ener, tuju mengarah = tumuju arak, tuak = arak, tuak arak-arakan = arak-arakan mengarak = ngarak, ngiring diarak = diarak aral, halangan = aral, alangan aram-temaram = surem, remeng-remeng arang = areng arbei = arbéi arca = reca arek = bocah Aren, enau = arèn arena = papan, kalangan ari, kulit ari = kulit ari ari-ari = ari-ari, embing-embing arif = arif, wicaksana aris, tepi = pinggir arisan = arisan arit = arit arloji = arloji, jam arnal = arnal, susuk kondhè aroma = ambon-ambon aron, megaron = ngaron arpus, damar = arpus, damar arti = arti, teges, makna artis = artis, seniman arung, meng~i = nyabrang, njelajah arus = mili, milir arwah = roh, nyawa, arwah as, poros = as asa = karep, karsa putus asa = nglokro asah = asah asahan, batu~ = ungkal mengasah = ngasah asal = sangka ,asal asalkan = angger, anggeré asalnya = asalé, sangkané asal-usul = asal-usul berasal = asalé saka, saking asam = asem (wit) asam (rasa) = kecut asap = asep, kukus, kebul berasap = kumebul asar = asar asbes = asbés asih = asih, tresna mengasihi = nresnani asin = asin asing = anèh, séjé, béda asisten = asistèn, pembantu asli = asli asma = mengi, mengguk asmara = asmara, sengsem aso, istirahat = aso, lèrèn, ngaso asrama = asrama, pondhokan asri = asri, éndah asuh = emong, dhidhik mengasuh = momong, ngemong asuhan = momongan asyik = karem atap = payon atas = dhuwur, inggil diatas = ing dhuwur ke atas = munggah mengatasi = mrantasi atau = utawa aturan = tatanan, pathokan mengatur = mernata peraturan = tatanan, pathokan aur, bambu = pring aurat = aurat aus = kagèsrèk, gerang awak = awak, badan, salira awal = wiwitan, kawitan awalnya = dhisiké, mulané awan = méga, mendhung awang-awang = awang-awang awas = premana, waspada pengawas = mandhor mengawasi = ngawasi awet = awèt awur, ngawur = awur, ngawur ayak, mengayak = ayak, nyaring ayakan = ayakan ayam = pitik anak ayam = kuthuk ayam alas = ayam alas ayem, tenteram = ayem, tentrem ayah = bapa, rama ayan = ayan ayat = ayat ayo, mari = ayo ayu, cantik = ayu, élok ayunan = gandhulan azab, siksa = siksa, pasiksan

Tembung kanthi aksara wiwitan B

bab = bab babad = babad, riwayat babak belur = babak bundhas babar, beber = mbèbèr babat (daging) = babat babat (tebang) = babat, tegor membabat = mbabat babi = babi, srenggono babon, induk = babon babu = réwang, batur, abdi babut = babut baca = waca, waos bacaan = wacan, waosan membaca = maca, maos dibacakan = diwacakaké bacin, bau = basin, bacin bacok = bacok, kethok membacok = mbacok, ngethok badai = lésus, ampuhan badak = badhak, warak badan = awak, salira, badan menyebadani = saresmi badung, nakal = nakal, ndhugal badut = badhut, lawak bagai = kaya, kados bagaimana = kepriyé, kados pundi bagal jagung = janggel bagi = dum, bagi bagian = bagéan, pérangan dibagi = didum membagi = ngedum, mbagi kebagian = keduman, kebagéan sebagian = sapérangan pembagian = dum-duman bagus = becik, apik, saé bahagia = bagya, seneng bahak, ter~ = ngakak bahan = bahan, bakal bahasa = basa bahaya = bebaya berbahaya = ngemu bebaya, mbebayani bahenol = sèmok bahkan = malahan bahtera = kapal, prau bahu, pundak = bahu, pundhak bahwasanya = satemené baik = apik, saé memperbaiki = mbenerké, ndandani, mbenakaké sebaiknya = apiké baja = waja bajak, luku = waluku, singkal bajak, rampok = kecu bajing, tupai = bajing bajingan = kecu, bangsat baju = klambi, rasukan baka, kekal = baka, langgeng bakal = bakal bakar = obong kebakaran = kobongan, kabesmi dibakar = diobong membakar = ngobor, mbakar bakau, pohom = bakau bakhil, kikir = medhit, cethil baki, talam = baki, talam, témbor bakiak = bakiak, thèklèk bakmi = bakmi, mi bakso = bakso bakteri = baktèri bakti = bekti berbakti = ngabekti bakul nasi = wakul bal, bola = bal bala, prajurit = bala, prajurit balai = balé balai-balai = ambèn balairung = bangsal balapan = balapan balar, bule = bulé balas = bales, wales membalas = mbales balasan = balesan, piwales balatentara = perjurit balian, dukun = dhukun balik = walik membalik = malik terbalik = kuwalik sebaliknya = suwaliké baliq = diwasa, balèq balok = balok balon = balon, plembungan baling-baling = kitiran balsam = balsem balu = randha/dudha balut = blebet membalut = mblebet bambu = pring ban = ban banci = banci, wandu bandar = bandar bandel = bandhel bandeng = bandeng banding = bandhing bandingkan = bandjingna sebanding = sakbandhing dibandingkan = dibandhingaké bandit = bandhit, bangsat bangau = blekok, cangak bangga = mongkok, bombong bangkai = bangké, bathang bangkang, mem~ = nglawan, mbaléla bangkrut = kukut, bangkrut bangku = bangku bangkuang = bengkowang, besusu bangor, jahil = nakal, jail bangsa = bangsa bangsal = pendhapa bangsat = bajingan, kécu bangsawan = ningrat bangun (bentuk) = wangun, wujud bangunan = wangunan membangun = mangun, mbangun bangun (tidur) = tangi, wungu membangunkan = nangèkaké, nggugah banjir = banjir, bena bantah = bantah, ngangkal membantah = mbantah bantai = tumpes bantal = bantal bantat = bantat banteng = banthèng banting = banting, kepruk membanting = mbanting, ngepruk dibanting = dibanting bantu = réwang, tulung membantu = nulung pembantu = batur, réncang banyak = akèh, kathah memperbanyak = ngakèhaké kebanyakan = kakèhan banyol, mem~ = mbanyol, ndhagel bapak = bapa, rama bara api = mawa barang = barang barangkali = mbokmenawa, mbokmenawi barat = kulon, kilèn bareng = bareng, sareng baring, ber~ = gléthakan, teturon membaringkan = nurokaké terbaring = gumléthak pembaringan = peturon baris = baris, larik barisan = larikan berbaris = baris barongan = barongan barongsai = barongsai baru = anyar, énggal barusan = lagi waé, nembé membarui = nganyaraké basah = teles membasahi = nelesi basah kuyup = teles klebes basa-basi = tatakrama basi, nasi basi = wayu, mambu basi, cawan = mangkok basil = baksil basis, dasar = asas, dhasar basis, pangkalan = pangkalan basket, bola ~ = baskèt baskom = baskom basmi = besmi, brastha membasmi = mbesmi, mbrastha basuh = wasuh, kumbah membasuh = ngumbah bata = bata, banon batako = batako batal = batal, wurung membatalkan = murungaké batalion = batalion batang = pang Batara, dewa = bathara, déwa batari, dewi = bethari, déwi batas = wates, bates dibatasi = dibatesi, diwatesi membatasi = mbatesi, matesi baterai = batrè, sènter batik = bathik membatik = mbathik batil, batal = muspra, batal batin = batin, batos batok kelapa = bathok batu = watu, séla berbatu-batu = akèh watuné batuk = watuk, cekoh berbatuk = watuk terbatuk-batuk = watuk-watuk bau = ambu, ambet, ganda berbau = mambu, mambet bau busuk = bacin, banger bau-bauan = wewangèn, ambon-ambon baur, berbaur = campur, amor, awor baut = baut bawa = gawa, mbekta membawa = nggawa, ngasta ~ di kepala = sunggi, nyunggi pembawaan = bakat, sifat membawa-bawa = ngèmbèt-èmbèt bawah, dibawah = ngisor, ing ngisor paling bawah = ngisor dhéwé bawang = bawang bawang merah = brambang bawang putih = bawang bawel = crèwèt, criwis baya, sebaya = sepantar bayam = bayem bayangan = wewayangan bayang-bayang = ayang-ayang membayangkan = mbayangké terbayang = katon-katonen

bayar = bayar bayaran = bayaran membayar = mbayar pembayaran = mbayaré bayi = bai bayonet = bayonèt bayu, angin = angin, pawana bazar = basar, pasar amal beasiswa = béasiswa bebal, dungu = bodho, bebel beban = sanggan membebani = ngebot-ngeboti bebas = bébas membebaskan = mbébasaké bebat = perban, blebet membebat = merban, mblebet bebek = bèbèk, kambangan beber, membeberkan = mbèbèraké becak = bécak becek = jemèk, jeblok becus = bisa, saget beda = séjé, béda, bènten dibedakan = dibédakaké membedakan = mbédakaké berbeda-beda = béda-béda bedah, operasi = bedhah, bedhèl membedah = ngoprasi, mbedhèl bedak = wedhak, pupur bedil = bedhil membedil = mbedhil beduk = bedhug begal, dibegal = bégal, jegal, bihal membegal = mbégal begawan = pandhita, bagawan begini = mangkéné, ngéné begitu = mengkono, ngono bejana = bak bejat = bejad, rusak bekal = sangu membekali = nyangoni bekas = tilas, tapak membekas = nabet, nipak barang bekas = rombèngan bekatul = katul, bekatul beker, jam beker = béker bekicot = bekicot bekisar = bekisar beku, membeku = njendhel bekuk = tekuk bel = bèl bela = béla dibela = dibéla membela = mbéla belacan, terasi = trasi belacu, kain = blacu belah = sigar membelah = nyigar, miyak belahan = sigaran sebelah = sesisih, sisih sebelah timur = sisih wétan belai, membelai = ngelus-elus belajar = sinau belaka = amung belakang = mburi, wingking belakangan = tembé, mburiné di belakang = ing mburi ke belakang = menyang mburi membelakangi = ngungkuraké belalak, mem~ = mblalak, mendelik belalai = tlalé belalang = walang belanak = blanak Belanda = Walanda, Landa belang = belang, blonthèng belanga = kuwali belangkin = tir, aspal belangko = blangko belanja = blanja berbelanja = blanja belanjaan = blanjan belantara = alas gedhé belas kasih = welas asih belas, sebelas = sewelas belati = glathi, lading belatung = blatung, sèt belenggu = belok, kecrèk membelenggu = mbelok, mblenggu terbelenggu = kebelok, keblenggu belerang = wlirang beli = tuku, tumbas, mundhut dibeli = dituku, ditumbas, dipuntumbas membeli = tuku, tumbas, mundhut membelikan = nokokaké, mundhutaken belia = enom, taruna beliak, mem~ = mentheleng beliau = piyambakipun belibis = mliwis belimbing = blimbing belinjo = mlinjo beling = beling (ceplès) belit, lilit = rambat, mrambat berbelit~ = mbulet belok = ménggok dibelokkan = diénggokaké berbelok = ménggok berbelok-belok = mènggak-mènggok belokan = pènggokan belukar = grumbul beluluk = bluluk belum = durung, dèrèng sebelumnya = sadurungé, sakdèrèngipun belunjur = slonjor beluntas = luntas belut = welut benah, membenahi = nata, mbèrèsi benak = utek benalu = kemladéyan benam = lelep, klelep membenamkan = nglelepké terbenam = klelep, angslup (tmr srengéngé) benang = benang, bolah, lawé benar = bener, leres sebenarnya = sakbeneré membenarkan = mbeneraké bencana = pageblug, bilahi benci = gething, serik dibenci = disengiti membenci = nyengiti kebencian = rasa sengit benda = barang bendel = bèndhel membendel = mbèndhel bendera = gendéra bendi, dokar = dhokar, andhong bendungan = wadhuk, bendungan bengawan = bengawan bengek, asma = mengi, mengguk bengis = wengis, galak bengkak = abuh bengkalai, ter~ = thèthèr, kethèthèran bengkel = bèngkèl, bingkil bengkok = bèngkong bengkuang = bengkoang, besusu bengkudu, pacé = pacé bengong = bengong, mlongo benih = winih, wiji, bibit bening = bening, resik benjol = bénjol, menyonyo bentak = getak, sentak dibentak = digetak, disentak membentak = nggetak, nyentak bentang, mem~ = penthang bentar, se~ = sadhéla, sekedhap bentrok = tawur, padu bentuk = wujud, wangun bentul = bentul, tales bentur = tubruk benturan = tubrukan dibenturkan = ditubrukaké terbentur = ketubruk, kejedhus membentur = nubruk, njedhus benua = bawana, buwana benyek = mlènyèk, mlènyèh beo, burung = béo, ménco beol = ngising, bebucal berahi = brahi, kasmaran berak = ngising, bebucal beranda = pendhapa. èmpèran berandal = brandhal berang = muring, kanepson berang=berang = berang-berang berangasan = brangasan berangkat = mangkat, budhal berangus = brangus berani = wani, kendel pemberani = kendel berantakan = bekakrah, ambyar berantam = gelut, tukaran berantas = brantas, brastha berapa = pira, pinten seberapa = sepira beras = beras, wos beras ketan = beras ketan, ketos berat = abot, awrat memberati = ngeboti keberatan = kabotan, kawratan bercak-bercak = totol-totol berdiri = ngadeg, jumeneng berengut = mrengut, nesu beres = bèrès, rampung berewok = bréwok bergedel = bergedèl, bregedèl berhala = brahala, reca beri = wènèh, paring, caos diberikan = diwènèhaké memberi = mènèhi, maringi pemberian = pawèwèh, paringan beri-beri = bèri-bèri beringas, buas = ringas, galak berisik = gemrenggeng berita = warta, kabar, wartos berkat, = berkat berlian = barlian, inten bernas, berisi = mentes berontak = nraman, brontak bersih = resik membersihkan = ngresiki kebersihan = karesikan bersih-bersih = reresik bersin = wahing beruang = beruang berudu = cèbong besar = gedhé, ageng membesarkan = nggedhéaké dibesarkan = digedhékaké besaran, murbei = murbéi, besaran

besek = bèsèk beser = bèsèr besi = wesi, tosan besi sembrani = wesi sembrani beslah, mem~ = mbèslah beslit = bèslit besok = sésuk, mbènjang besok-~ saja = sésuk-sésuk waé besot, beset = besèt, mlècèt besuk = besuk, tilik besusu = bengkoang betah, kerasan = betah, krasan betapa = mèndah betara = bathara, déwa betari = bathari, déwi betina = wadon, wèdok betis = kéntol, wentis betot, cabut = bethot, dudut betul = bener, leres kebetulan =kebeneran, kaleresan sebetulnya = sakleresipun membetulkan = mbeneraké biang = babon, biyung bianglala = kluwung, layung biar = bèné, jarna, bèn dibiarkan = dijarna, tokna dibiarkan saja = jarna waé biasa = biasa, lumrah biasanya = biasané, adaté kebiasaan = pakulinan membiasakan = ngulinakaké terbiasa = kulina, manuh biawak = menyawak biaya = ragad bibi = bibi, bibék, bulik bibir = lambé, lathi bibit = winih, wiji bicara, berbicara = ngomong, ngendika bidadari = widodari bidan =bidhan bidik, mem~ = ngincer biduk = sampan, jukung biduan = penyanyi bijaksana = wicaksana bijan = wijén biji = wiji, isi bikang, kue - = bikang bikin = gawé, damel membikin = nggawé, ndamel bikinan = gawéan, damelan bikir = prawan biksu = pendhita Budha bila, kalau = yèn, menawi bilah, sibak = wilah bilal = tukang adan bilang = ngomong, ngendika bilangan = wilangan, etangan terbilang = bisa diwilang bilas, mem~ = mbilasi, nggrirahi bilik = senthong, kamar bilis = mèlen, lara mata bilur = bilur bilyar = bilyar bimbang = mangu-mangu, kéwuhan bimbing = tuntun dibimbing = dituntun membimbing = nuntun, muruki bimbingan = tuntunan bina, membina = ndhidhik, mbangun binal = rongèh, mbedhal binar, ber~ = sumunar, sumringah binasa = tumpes, binasa binatang = sato, kéwan binatu = binatu, penatu bancang, ber~~ = renbug, rembugan bingar, ingar~ = ramé banget bingkai = wingku, pigura bingkas = cepet, gelis bingkisan = wungkusan bingung = bingung membingungkan = bingungaké bini = bojo, istri, garwa bintang = lintang bintik-bintik = plenik-plenik bintil = bintul biola = biola, piyul birahi = brahi, birai biri-biri = wedhus gibas birit, ter~ = sipat kuping biru = biru bis, bus = bis bisa, dapat = bisa, saged bisa, racun = wisa, racun, upas bisan = bésan bisik = bisik, klesik berbisik = bisik-bisik dibisiki = dibisiki membisiki = mbisiki bising = bising, mbrenegi bisu = bisu membisu = meneng waé bisul = wudun, kukul bisulan, ber~ = wudunen, kukulen biting = biting bius, membius = mbius blangkon = blangkon blaster = pranakan, campuran bobok, tidur = bobo, turu, tilem, saré bobol, jebol = bobol, jebol, bedhah membobol = mbobol, njebol kebobolan = kemalingan bobot, berat =bobot, abot, awrat bobrok = rusak, bubrah, bibrah bocah = bocah, laré bocor = bocor, trocoh kebocoran = ketrocohan bodoh = bodho, goblok bodor = bsdut, dhagelan bogel, bugil = wuda blèj bogem mentah = jotos, anteman bogi, dhokar = dhokar, bèndhi bohong = apus, goroh, dora dibohongi = diapusi, digorohi membohongi = ngapusi, nggorohi bokong, pinggul = bokong boksen = tinju bol, jambu bol = jambu bol bola - bal bolak, mata - = mblalak bolak-balik = wira-wiri boleh = éntuk, olèh, angsal', pareng, kepareng memperbolehkan = ngidini, marengaken' bolong = bolong ber~~ = pating cromplong bolos = bolos bolot, mem~ = merban, mbebed bonceng = boncèng, nunut membonceng = mboncèng, nunut bondong, ber~~ = pating grombol boneka = bonéka, golèkan bong = bong, tukang supit bongkar = jebol, bongkar dibongkar = dijebol, dibongkar membongkar = njebol, mbongkar bongkok = bungkuk, wungkuk bongkot = bonggol bonsai = bonsé bongsor = bongsor, longgor bontot = ragil, wuragil bonus = presèn, persèn bonyok = bonyok, tatu bopeng = burik bopong, mem~ = bopong, mbopong bor = bor bordir = bordir, sulaman boreg = tanggungan borgol = kecrèk, blenggu borok = borok, korèng borong, mem~ = borong, mborong boros = boros, royal bosan = bosen, jelèh membosankan = mboseni, njelèhi botak = brundul, buthak botol = gendul boyongan = boyongan, pindhahan brangkas = lemari wesi buah = woh berbuah = awoh -buahan = woh-wohan -dad =susu, payudara -pelir = pringsilan -hati = kekasih -pinggang = ginjel buai, ayun = ayunan buaian = bandulan bual, membual = ndopok, ndobos, umuk buana = bawana, donya, bumi buang = guwang, bucal membuang = ngguwang, ngguwak -air besar = ngising, bebucal -air kecil = nguyuh -muka = mlèngos terbuang = kebuwang dibuang-buang = diguwak-guwak buas = galak, ringas buat, untuk = kanggo, kagem buat, cipta = gawé, damel buatan = gawéyan, damelan dibuat = digawé, dipundamel membuat = nggawé, ndamel buaya = baya, bajul bubar = bubar, bibar membubarkan = mbubaraké bubuk = bubuk bubungan = wuwungan bubue = bubur bubul = bubul bubut, cabut = bubut, mbubuti bubut, mesin = mesin bubut bucu, pojok = pojok budak = budhak, batur budek = budheg, jampeng budi pekerti = watak, budi pekerti buduk, kusta = budhug, kusta bufet = bufèt bugar, segar ~ = seger, bagas bugenfil = bugènfil buhuk = gondok buhul, simpul = bundhelan tali bui, penjara = buwi, kunjara buih = umpluk, unthuk berbuih = ngumpluk, ngunthuk bujang = bujang, legan membujang = mbujang

bujuk = ojok-ojok membujuk = ngojok-ojoki bujur, membujur = mujur buka = bukak, bikak dibuka =dibukak membuka = mbukak bukan = dudu, sanès bukit = punthuk, gumuk bukti = bukti membuktikan = mbuktèkaken terbukti = kabuktèn buku, kitab = buku, kitab membukukan = nyathet buku, ruas = ros bulan = rembulan, wulan bulan madu = bulan madu berbulan - = sasèn-sasèn bulanan = sasèn bulat = bunder bulatan = bunderan bulir = wuli, dhompol bulu = wulu bulu kening = alis bulu mata = idep berbulu = duwé wulu membului = mbubuti buluh, bambu = pring, deling bumbu = bumbu bumi = bantala, bumi mengebumikan = mendhem, ngubur, nyarèkaken bumiputra = wong pribumi bumbung = bumbung. lodhong buncis = buncis, boncis buncit = mblendhung bunda = ibu bundar = bunder bundel, bendel = bh~endhel bundel, simpul = bundhel, sindhetan bunga = kembang, sekar berbunga = ngembang mem~kan uang = nganakaké dhuwit bungkam = mingkem, bungkem bungkar = bongkar, rucat membongkar = mbungkar, mbongkar bungkil = bungkil bungkuk = wungkuk, busu membungkuk = mbungkuk bungkus = wungkus dibungkus = dibungkus membungkus = mbungkus bunglon = bunglon bungsil = bluluk bungsu = ragil, wuragil buntal, ikan buntal = iwak buntak buntet, buntu = buntet, bumpet bunting = meteng, mbobot buntu = buntet buntung = buntung buntut = buntut berbuntut = duwé buntut membuntuti = ngetitaké bunuh =pati dibunuh = dipatèni membunuh = matèni bunuh diri = nglalu bunyi = swara, uni, swanten dibunyikan = diunèkaké berbunyi = muni, nyuwara bunyi-bunyian = tetabuhan burai, terburai = mawur buram, suram = surem, bureng buras, memburas = ndopok, ndobos burik, bopeng = pilak, burik buronan = buronan, buron buru, berburu = oyak, mbebedhag terburu-buru = kesusu, kesesa buruh = buruh, kuli buruk = èlèk, ala, awon burung = manuk, peksi burut, hernia = ketedhun, kondor busa, buih = unthuk, umpluk berbusa = mumpluk, ngumpluk busana = busana, rasukan bustan, taman = taman, patamanan busuk = bosok busung = busung busur = gandhéwa buta = picek, wuta buta, raksasa = buta butak,keruh = buthek butir, sebutir = gelintir butuh = perlu, butuh, betah membutuhkan = mbutuhaké kebutuhan = kabutuhan butuh, zakar = peli, palanangan' butut = mangkak, lawas buyar = buyar, ambyar buyut = buyut

Tembung kanthi aksara wiwitan C

cabang = pang bercabang = ngepang cabe = lombok cabe rawit = lombok rawit cabe merah = lombonk abang cabik, robek = suwèk cabir = suwèk dawa cobar-cabir = pating sluwir cabul = cabul, rusuh, saru cabut = bedhol, bubut dicabut = dibedhol, dibubuti tercabut = kebedhol cacar = cacar cacat = cacat caci = pisuh, dhamprat dicaci = dipisuhi mencaci = misuhi, nyacad cacing = cacing cacingan = cacingan cadangan = sèrep, cadhangan cadar = krodhong cadas = wadhas cadik = katir cagak = cagak, saka, pal cahaya = cahya, sunar becahaya = sumunar, sumorot cair, encer = cuwèr, èncèr mencair = dadi èncèr cairkan dulu = èncèrké dhisik cakalang = iwak tongkol cakap, pintar = pinter bercakap- = omong-omong cakar = cakar, cèkèr dicakar = dicakar mencakar = nyakar, nggaruk cakep = bagus, nggantng cakra = cakra cakrawala = cakrawala, langit calo, makelar = calo, blantik calon = bakal, calon mencalonkan = nyalonaké cambang = godhèg, cambang cambuk = pecut, cemethi dicambuk = dipecut mencambuk = mecut camilan = camilan, mil-milan campa = macan lorèng campah = campah, kemba campak, buang = sebrat, kiprat dicampakkan = disebratké campak, sakit - = lara campak campur = campur, amor, awor bercampur = nyampur, ngamor dicampur = dicampur ikut campur = mèlu campur, mélu-mélu mencampur = nyampur, ngamor campuran = campuran campur aduk = campur bawur canai, gerinda = grénda canag = bendhé cancut, cawat = cawet canda = guyon, gojèg bercanda = geguyon, gojègan candi = candhi candu = candu, madat canggung = kikuk, éwuh cangking = nyangking cangkir = cangkir, cingkir cangklong = cangklong, oncé cangkok = cangkok mencangkok = nyangkok cangkokan = cangkokan cangkul = pacul dicangkul = dipacul mencangkul = macul cantelan = canthèlan mencantelkan = nyanthèlaké cantik = ayu, èlok, èdi pèni canting = canthing cantol = canthol kecantol = kecanthol cantrik = cantrik cantum, ter- = klebu, kamot cap = cap, mèrek capai, tercapai = tekan, katekan mencapai = tekan, dumugi capai, capek = liyu, kesel, sayah capak, remeh = sepélé, lirwa capil, topi = capil, caping capuk, bopeng = burik, bopèng cari = golèk, pados mencarikan = nggolèkaké mencari = nggolèki mencari-cari = golèk-golèk carter, men- = séwa, nyarter

cat = cèt mengecat = ngecèt catat = cathet dicatat = dicathet mencatat = nyathet catatan = cathetan catu = cathu, duman catur, sekak = catur, sekak catut, mencatut = ngelong catut, tang = catut, tang cawan = cawan, lèpèk cawat = cawet cebok, bercebok = cawik, céwok cebol = cébol, kunthèt cebur, kecebur = njegur, kejegur diceburkan = dijeguraké menceburkan = njeguraké tercebur = kejegur cecak = cecak cecap, men- = nyicipi, ngicipi cecer, ber-an = kècèr, kecècèran cecunguk = coro cedera, luka = tatu cegah = penging, penggak dicegah = dipenging, dipenggak mencegah = menging, menggak cegat = cegat, adhang dicegat = dicegat, diadhang mencegat = nyegat, ngadhang cekatan = trengginas, akas cekcok = grejegan, padu = regejegan, padudon, udur cekik = tekak, tekek dicekik = ditekak, ditekek mencekik = nekak cekok = men~i = cekok, nyekoki cekukan, makan = ceguken cekung, pipi = kempot cela, caci = paido, cacad, = paiben mencela = maido, nyacad celah-celah = selan, renggangan celak mata = celak bercelak = nganggo celak celaka = cilaka, apes kecelakaan = kacilakan mencelakakan = nyilakakaké celana = kathok, lancingan celas-celus = bludhas-bludhus celeng = cèlèng celengan = cèlèngan nyelengi = nyèlèngi celup = celup, wedel dicelupkan = dicelupaké mencelupkan = nyelupaké celurit = clurit celurut, tikus = tikus clurut, curut cemar, kotor = reged cemara = cemara cemas = was-was, sumelang cemberut = mrengut cembung = mblendhuk cemburu = sujana cemerlang = gemebyar cemeti = pecut cemooh, men~ = écé, ngécé cempaka = cempaka cempedak = cempedhak cemplung = cemplung, jegur dicemplungkan = dicemplungaké kecemplung = kecemplung men~kan = nyemplungaké cencang = iris, tugel, kethok mencencang = ngiris, nugel cendana = cendhana cendawan = jamur cenderung = ngeboti cendol = cèndhol cengang, ter~ = kamitenggengen cengar-cengir = cengar-cengir cengeng = gembèng cengkeh = cengkèh cengkeram = cekethem mencengkeram = nyekethem cengkerama = geguyon, gegojègan cengkerik = jangkrik cengkir = cengkir centeng = centhèng, mandhor cepat = cepet, enggal ceper, datar = rata, radin ceracau, men~ = nglindur cerah = padhang, njingglang cerai = pegat, pisah bercerai = pegatan. pisahan diceraikan = dipegat ceramah = sesorah

cerana = wadhah kinang cerca, maki = diunèk-unèkaké cerdik = pinter, sugih akal cerek, teko = cèrèt, téko cerewet = crèwèt ceria = sumringah cerih = ampas, sepah cerita = crita, cariyos ceriwis = criwis, sugih omong cermai = cremé cermat = premana, tliti cermin = pengilon bercermin = ngilo ceroboh = grusa-grusu, kasar cerobong = crobomg, pipa cerutu = srutu cespleng = cesplèng, mandi cetak = cétak encetak = nyétak cetek = cethèk, ora jero cibir, men~ = ngiwi-iwi, njudhir cicak = cecak cicil = cicil, angsur dicicil = dicicil, diangsur mencicil = nyicil, ngangsur cicip = incip, icip dicicipi = diincipi mencicipi = ngincipi cicit = canggah ciduk = cidhuk, nyidhuk cikar = cikar, grobak cilik, kecil = cilik, alit cina = cina, tionghwa cimplonhg = dadhu cincang = cacah mencincang = nyacah cincin = ali-ali, sesupé cinta = tresna, asmara bercintaan = dhemenan cipta = cipta diciptakan = diciptakaké menciptakan = nyiptakaké ciri, tanda = ciri, titèn citarasa = seléra cita-cita = gegayuhan cium = sun ambung, aras dicium = disun. diambung mencium = ngesun, ngambung cium-ciuman = ambung-ambungan tercium = ngganda ciut, menciut = saya cilik, ciut coba = coba, jajal\**dicoba = dicoba, dijajal mencoba =njajal, nyoba cobaan = pacoban percobaan = njajal. nyoba coba-coba = njajal, pisan-pisan cobek = lèmpèr, cowèk cocok, pas = cèples, cocok mencocokkan = nyocokaké cocok, tusuk = sujèn, sunduk codot = codhot cokelat = sokelat, soklat cokol, ber~ = lelungguhan colek, jawil = jawil,ndulit mencolek = njawil, ndulit colok, obor = obor, suluh colot, mencolot = mencolot, mlumpat colong, men~ = nyolong comberan = pecerèn, combèran comblang = germa, jomblang comot, dekil = reged, gluprut comot, men~ = njupuk compang-camping = rowak-rawèk condong = dhoyong congek = kopoken, budheg congkak = kumalungkung congkel = cukil, cukit mencongkel = nyukil, nyukit contoh = conto, tiru, tuladha dicontoh = diconto, ditiru mencontoh = nyonto contong = conthong copet = copèt, kutil dicopet = dicopèt, dikutil mencopet = nyopèt, ngutil kecopetan = kecopètan copot = coplok, copot cor = ngecor = cor, ngecor, ngecur corak = gambaran, gagrak corat-coret = orèk-orèk coret = corèk coreng = corèk coro. kecoa = coro corong = torong, corong cuaca = hawa

cubit = jiwit mencubit = njiwit cuci = kumbah, girah cuci baju = ngumbahi, nggirahi cuci beras = mususi cuci piring = asah-asah, = isah-isah cuci kaki = wisuh, wijik, wasuh cuci muka = raup, suryan cucu = putu, wayah bercucu = nduwé putu cucuk, paruh = cucuk cucur, ber~an = mbrebes mili cuil, mencuil = cuwil, nyuwil cuka = cokak cukai = cukai, pajeg cukil = cukil, cungkil cukong = cukong, bandar cukup = cukup, cekap mencukupi = nyukupi kecukupan = kacukupan cukur = cungkur, pangkas, = paras bercukur = nyukur, mangkas dicukur = dicukur cula = cula, sungu culas. licik = urik, srèi cuma, hanya = mung, namung cuma-cuma = gratis cumbu, bercumbu = sembranan, gojègan cumi-cumi = cumi-cumi cungkil = cukil cuplik = cuplik curam = njojrog, njuleg curang = urik curi = colong dicuri = dicolong mencuri = nyolong pencuri = maling, pandung kecurian = kemalingan curiga = sujana, jubriya dicurigai = dikira, disangka mencurigai = nyujanani cuti = perlop = prèi, cuti, perlop

Tembung kanthi aksara wiwitan D

dacin = dhacin, timbangan dada = dhadha, =jaja dadak, men- = dadakan, ujug-ujug dadali = alap-alap dadar, telur = dadar dadu = dhadhu dadung, tali - = dhadhung daerah = wewengkon, praja daftar = daptar, urutan mendaftarkan = ndaptaraké terdaftar = kecathet dagang = dagang, dodolan berdagang = dodolan, dagang dagangan = dagangan dagel = dhagel, banyol mendagel = ndhagel, mbanyol daging = daging dagu = janggut, kethekan dahaga - ngelak, salit dahak = riak daham = dhèhèm berdaham = ndhèhèm dahan = pang dahi = bathuk, palarapan dahi nonjol = bathuk nonong dhsyat = hébat dahulu = biyèn, rumiyin mendahului = ndhisiki pendahuluan = bebuka, wiwitan daki, kotoran = bolot, dhangkal daki, mendaki = manjat, mènèk dakon = dhakon, congklak daksina = kidul dakwa, tuduh = dakwa, tuduhan dalal = makelar, blantik dalam = jero, lebet kedalaman = jeroné pedalaman = dhaérah kepencil dalang = dhalang mendalang = ndhalang pedalangan = pedhalangan dalih = alesan dalil = dalil, panuntun dam = bendungan, wadhuk damai = tentrem damar, pelita = damar, obor, suluh damba(an) = pengarep-arep mendambakan = ngarep-arep dampar, terdampar = kandhas, kéntas damping = sandhing berdampingan = sesandhingan, mèpèt mendampingi = njèjèri, ngancani damprat, didamprat = dilabrak dan = lan, karo, kaliyan dana = dana, béa danau = tlaga, sendhang dandan = dandan, dandos berdandan = macak, ngadisalira mendadani = ndandani dandanan = dandanan dandang = dandang dangkal = cethèk dangau, gubuk = gubuk dansa = dhangsa dapat = olèh, éntuk, bisa, pikantuk, saged terdapat = ana pendapatan = olèh-olèhan kedapatan = ketemu, konangan dapur = pawon dara, perawan = prawan, kenya burung dara = dara darah = getih, rah, ludira berdarah = getihen darat = dharat mendarat = ndharat dari = saka, awit, saking

darimana = saka ngendi daripada = tinimbang darmawisata = piknik, nglèncèr darurat = gawat, kepeksa dasa = sepuluh dasar = dhasar, landhesan dasi = dhasi daster = dhaster datang = teka, rawuh berdatangan = padha teka kedatangan = ketekan pendatang = wong manca datar = rata dataran = lemah sing rata datuk = sesepuh, pinisepuh daun = godhong, ron berdaun = thukul godhong dayn-daunan = godhong-godhongan dawat, tinta = mangsi dawet, cendol = dhawet, cèndhol dayung = dhayung mendayung = ndhayung didayung = didhayung debar, ber- = dheg-dhegan debu = bledug, lebu, awu berdebu = nglebu dedak = dhedhak dedel, men- dhèdhèl, ndhèdhèl degil = bongol deham, ber- = dhèhèm dekam = dhekem dekan = dhékan dekap, men~ = ndhekep, sikep dekat = cedhak, caket, celak berdekatan = jèjèr mendekati = nyedhaki dekil = boloten, reged dekorasi = rerenggan delapan = wolu delik, men~ = mecicil, mentheleng delima = dlima delman = dhokar, andhong demam = adhem panas, mriang demi = dhemi demikian = mangkono, mangkéné, mangkana, mekaten demit = dhemit, sètan dempet = rapet, dhémpét berdempetan = èmpèt-èmpètan dempul = dhempul denda = dhendha, ukuman dendam = dhendham dendang, ber~ = nembang, ura-ura dendeng = dhèndhèng dengan = karo, kaliyan dengar = krungu, mireng mendengarkan = ngrungokaké didengarkan = dirungokaké pendengar = pamiyarsa dengki = srèu=i, drengki dengkul = dhengkul, jengku dengkur, men~ = ngorok dentum = gleger denyut, ber~ = keduten depa, sedepa = dhepa, sedhepa depak = nyèpak, nendhang depan = ngarep, ngajeng didepan = ing ngarep kedepan = mengarep depot = dhepot, warung cilik dera, men~ = sabet, nyabet derajat = drajat derai, ber~ = mbrebes deras = deres, santer derek = kèrèkan menderek = ngrèrèk deret = baris, larik berderet = lelarikan deretan = larikan, barisan derita = panandang menderita = nandang, sengsara penderitaan = kasangsaran

derma = derma, dana dermaga = dermaga dermawan = loma desa = désa, dhusun desah = klesik, lirih desak = dhesak, suk berdesakan = suk-sukan desas-desus = kabar angin desir, ber~ = sembribit (angin) destar = iket, udheng detail = jlimet, njelimet detektif = dhétèktif, resèrse detergen = dherjèn detik, sedetik = dhetik, sedhetik dewa = déwa dewasa = déwasa dewi = déwi di, pada = nèng, ing, wonten dia = dhèwèké dhèwèkné, piyambakipun diam = meneng, mèndel diam-diam = meneng-meneng mendiami = ngenggoni kediaman = omah, griya dian = tèplok, ublik diang, ber~ = garang, gegenèn diare = mèncrèt didih, men~ = umob didik = ajar mendidik = ngajari pendidikan = pawiyatan' diesel = dhisel diet = dhiét dik, adik = adhi, rayi dikau = kowé, panjenengan dikir = dikir dikit, sedikit = sithik, sekedhik diktat = dhiktat dikte = dhikté mendikte = ndhikté dinamit = dhinamit dinamo = dhinamo dinar = dhinar dines = dhines dinding = témbok dingin = adhem, anyes, asrep kedinginan = kadhemen dingklik = dhingklik dipan = dhipan, ambèn diploma = dhiploma, ijazah diri = awak, badan, salira dirinya = dhèwèké, awaké sendiri = dhéwé di sana = ing kana di sini = ing kéné doa = donga didoakan = didongakaké mendoakan = ndongakaké berdoa = ndonga dobel = dhobel, rangkep dobi = tukang, penatu dobol, bolong = bolong, bocor dobrak = mbobol, mbedhah dodol, kue - = dhodhol, jenang dokar = dhokar, andhong dokoh = liontin doktrin = dhoktrin domba = wedhus gibas domino = dhomino, gaplé dompet = dhompèt, slepèn donat = dhonat donatir = dhonatir, panderma dongak, men~ = ndhangak dongeng = dongèng dongkel = dhongkèl dongkrak = dhongkrak dongkol = mangkel donor darah = panyumbang getih dorong = surung didorong = disurung mendorong = nyurung dos, kardos = dhus, kardhus

dosa = dosa dosin = losin dot = dhot doyan = doyan, dhemen doyong = dhoyong, miring drama = lakon sedhih drum = tambur dua = loro, kalih jadi dua = dadi loro berduaan = sarimbit dua belas = rolas, kalih welas dua puluh = rongpuluh, kalih dasa dua puluh lima = selawé, selangkung dubur = silit, dhubur duel, tanding = gelut, tandhing duda = dhudha duduk = lungguh, lenggah, pinarak duga = kira, duga, nyana menduga = ngira, nduga diduga = dikira dugal = ndugal duha = duha duhur = lohor, dhuhur duit, uang = dhuwit, arta duka cita = susah, sungkawa dukuh = dhukuh, désa dukun = dhukun dukun beranak = dhukun bayi, praji dukung, men~ = sokong, bantu dul, dahulu = biyèn, dhisik didahului = didhisiki mendhului = ndhisiki dungu = goblok, bodho dunia = donya, jagad sedunia = sedonya, sejagad dupa = menyan, dupa pedupan = padupan durhaka = duraka durat = mutiara duri =eri berduri = ana eriné durian = durèn durjana = jahat dusta = ngapusi, goroh berdusta = ngapusi dusun = désa, kampung pedusunan = padésan duta = dhuta, utusan kedutaan = kedhutaan duyun, ber~~ = gerombol, ndlidir duyung, ikan duyung = duyung

Tembung kanthi aksara wiwitan E

ebi = èbi eceran = ècèran, kètèngan mengecer = ngècèr, ngètèng edan, gila = gendheng, édan edar = ubeng, ider mengedarkan = ngubengaké mengedari = ngubengi, ngiteri beredar = mubeng, ngalih-ngalih peredaran = mubengé edisi, terbitan = weton, edit, mengedit = mranata egrang = ègrang eja, mengeja = èja, ngèja ejan, mengejan = eden, ngeden ejek, mengejek = écé, ngécé ekonomis = gemi, ora boros ekor = buntut berekor = ana buntuté mengekor = ngetutaké, ngeloni eksamen = ujian, pandadaran eksem = èksém eksperimen = pacoban, jajalan ekspedisi = pangiriman barang eksposisi = pamèran ekspres = cepet, banter ekstra = èkstra, tambahan ekuator = katulistiwa elak, mengelak = éndha, ngéndhani elang = wulung, alap-alap elok = apik, èdipeni, saé elon, ngeloni = mihak, ngéloni

elus, mengelus = elus, ngelus dielus-elus = dielus-elus emak, ibu = embok, biyung emas, mas = emas, jené, kencana embah = simbah, eyang embak, mbakyu = mbak, mbakyu embel-embel = èmbèl-èmbèl ember = èmbèr embun = mbun emis, pengemis = wong ngemis, kéré emong, ngemong = emong, momong emosi = émosi, pangrasa empal = empal empang, kolam = blumbang empas, hempas = sebrat, kipat dihempaskan = dikipataké menghempaskan = ngipataké empat = papat, sekawan empat belas = patbelas, sekawan welas empat puluh = patang puluh, sekawan dasa berempat = wong papat perempatan = prapatan seperempat = seprapat, sapro sekawan empedu = peru empela = rempela empelas = amplas, amril emper = èmpèr, tritisan emping = emping empuk = empuk empulur = gabus enak = énak, sedhep, eco seenaknya = sak énaké mengenakkan = ngepénakaké keenakan = kesenengen enam = enem berenam = jumlahé enem enam belas = nembelas enam puluh = sewidak

enau = enau encer = cuwèr encok = éncok, rématik endap(an) = enep, enepan mengendapkan = menepaké endap, mengendap = ndingkik engah, terengah = krenggosan enggan = wegah, éwuh engkau = kowé, penjenengan engkol = éngkol engkong = embah, éyang engsel = èngsèl enom = enom, anom entah = embuh, duka entar, sebentar = mengko, mangké entas, mengentas = ngentas enteng = ènthèng, rèmèh enyah = lunga, minggat mengenyahkan = nundhung, nggusah eram = angrem mengerami = ngangremi erang, mengerami = ngangremi erang, meng~ = sambat, ngirih erat, ketat = kenceng ereksi = ngaceng eret, seret = gèrèt ercis = kacang kapri eru = cemara es = ès esa, tunggal = èsa, tunggal esah, sah = sah, absah esok = sésuk, mbénjing keesokannya = ésuké etika = subasita eyel, mengeyel = ngèyèl

Tembung kanthi aksara wiwitan F

• faedah : guna, piguna
• faham : faham, paham
• fajar : bang-bang wétan
• fakir muskin : fakir-miskin
• fakta : fakta, kanyatan
• faktur : paktur
• fakultas : fakultas
• famili : pamili, Kulawarga
• fana : ora langgeng
• fanatik : panatik
• faraj, farji : parji, gawuk, turuk
• farak : béda, séjé, Bènten
• fardu, wajib : wajib, kudu, Kedah
• farmasi : farmasi
• fasih : fasih, apal
• fasilitas : kalonggaran
• fatihah : patèkah
• fatwa : patwa, naséhat
• feodal : pèodal
• fertil : subur
• film : filem, pèlem
• filsafat : palsapah
• filter : saringan
• finis : finis, pungkasan
• firasat : firasat, glagat
• firdaus : suwarga, firdaus
• firman : firman, sabda
• fisik : wadhag, jasmani
• fitnah : pitenah, Cidra
• formal : resmi, formal
• formulir : formulir, blangko
• foto : potrèt
• foya-foya : royal
• frustasi : kuciwa
• fulus : dhuwit, Arta
• fungsi : kalungguhan
  • berfungsi : migunani

Tembung kanthi aksara wiwitan G

gabah = gabah gabuk, hampa = ora isi gabung = kumpul, campur gabus = gabus gada = gada gadai = gadhé gadang, ber- = lèk-lèkan gading = gadhing gadis = prawan, kenya gaduh, ramai = ribut, ramé gerak = obah Tembung kanthi aksara wiwitan H habis = entèk, telas dihabiskan = dientèkaké menghabisi = mungkasi menghabiskan = ngrampungaké penghabisan = pungkasan kehabisan = kentèkan hablur = jendhelan hadang = adhang, cegat menghadang = ngadhang, nyegat hadap = adhep menghadap = ngadhep menghadapi = ngadhepi dihadapkan = diadhepaké berhadapan = arep=arepan terhadap = marang hadiah = hadhiah, ganjaran berhadiah = ana hadhiahé hadir = ana, teka, wonten hadirin = para rawuh menghadiri = nekani, ngrawuhi hafal = apal menghafalkan == ngapalaké hafalan = apalan hai = hé, é haid = haid hajar, dihajar = digebug hajat = kajat, niyat berhajat = duwé kajat hajatan = kajatan hajat besar = ngising, bobotan hajat kecil = nguyuh, tetoyan haji = kaji hak, wewenang = hak hak sepatu = tungkak sepatu hakikat = hakèkat hakiki = bener, sabeneré hakim = hakim menghakimi = mutusi prakara hal = hal, bab, prakara halal = halal, kalal, sah menghalalkan = ngalalaké halaman, rumah = latar, pekarangan halaman, buku = kaca (buku) halang = alang menghalangi = ngalangi halangan = alangan terhalang = kepalang, kalingan halau = gusah dihalau = digusah menghalau = nggusah halilintar = kilat, thathit halimun = kabut, pedhut halte = halte haluan = ancas, tujuan sehaluan = setujuan, seancas halus = alus hama = ama Tembung kanthi aksara wiwitan I ia, iya = iya, inggih, injih mengiakan = ngiyani, mbeneraké ia, dia = dhèwèké ialah = iya kuwi, yaiku, yakuwi iba = mesakaké beriba-iba = nrenyuhaké ibadat = ibadah beribadat = ngibadah ibarat = umpama mengibaratkan = ngibarataké iblis = dhemit, sétan ibu = ibu, biyung ,emak Tembung kanthi aksara wiwitan J jabal, menjabal = ngrampas, mbégal jabang bayi = jabang bayi jabar, menjabarkan = nerangaké jabat, menjabat = nyekel gawéan, mengku jabatan jabatan = jabatan jabat tangan = salaman jadah = jadah jadi = dadi, dados jadi-jadian = gawéan kejadian = kedadéan menjadikan = ndadèaké menjadi-jadi = saya ndadi terjadi = dumadi Tembung kanthi aksara wiwitan K kalih - kalo - kang - karep - karo - kathah - kaya - keceng - keli - kenceng - kentol - kepeksa - kesusu - kesusu - kethak - kethek - ki - kilak - kirik - kitha - kiwa - klambi - koen - kondhur - kongkon - kono - kowe - kowe - kucing - kula - kuping - kuru - kuthuk - kutuk - kuwi - Tembung kanthi aksara wiwitan L lali - lambe - lanang - lara - lawang - lawange - lemah - lembeng - lemu - lima - lingguh - loro - loro-lorone - lunga - lunga - lungguh - luwe - luwe - luwe - luwih - Tembung kanthi aksara wiwitan M macan - madang - madosi - manah - mangan - manungsa - mapak - mari - mari-mari - mas - mata - matane - matur - mbiyen - mburi - melo - mendem - meneh - menek - menggok - mengko - mergo - meri - meri - mikul - mlaku - mlarat - mlayu - mlayu - mlebu - mlumah - mlungker - moro - mrene - mripat - mrono - mudhun - mulih - muliho - munggah - murep - muwun - Tembung kanthi aksara wiwitan N nang - nate - ndableg - ndhik - ndhodhok - ndhredheg - ndhuwur - nedha - nesu - ngalih - nganti - ngantuk - ngarep - ngatang-atang - ngelak - ngendika - ngerti - nggandhul - nggeblas - nggowo - ngisor - ngombe - ngono - ngragas - ngrewangi - ngumbe - ngunjuk - ning - njebabah - nunggoni - nunggu - nunut - nyanggong - Tembung kanthi aksara wiwitan O ojo - ojo - omah - ono - onok - opo - ora - Tembung kanthi aksara wiwitan P pabean = pabéan pacar, kekasih = pacangan berpacaran = yang-yangan, sir-siran pace = pacé paceklik = paceklik pacet = pacet, lintah pacu, balap = balap ** pacuan kuda = balapan jaran pacul = pacul pada, kepada = nyang, katur daripada = ketimbang padamu = kanggomu padahal = sakjané, mangka (kamangka) padam = mati memadamkan = nyirep padat = padhet padi = pari, pantun pagar = pager pagi = ésuk paha = pupu prosa = gancaran Tembung kanthi aksara wiwitan R Tembung kanthi aksara wiwitan S sapa sinten Tembung kanthi aksara wiwitan T tak - tamba - tambah - tambane - tangan - teko - tela - tempik - tengen - tengkleng - tentrem - theklek - tiba - tiga - tilem - tindak - tindak - toya - tresno - tuku - tulisan - tulisane - tumbas - turu - Tembung kanthi aksara wiwitan U untu - uwis - Tembung kanthi aksara wiwitan W wadah - wadoh - wanci - wangsul - waras - wareg - wedang - wedhok - wedhus - wedhus - wedi - weteng - wingi - wis - wisuh - wit - wolu - wonten - wungu - Sumber Kamus Indonesia - Daerah Jawa, Bali, Sunda, Madur, Sugiarto, dkk, PT Gramedia Pustaka Utama, 2007 Kamus Basa Jawa (Bausastra Jawa), Tim Penyusun Balai Bahasa Yogyakarta, Penerbit Kanisius, 2001. ISBN 979-672-990-3 Kamus Lengkap Bahasa Jawa, S.A. Mangunsuwito, CV Yrama Widya, 2002. ISBN 979-543-072-6 Delengen uga Panganggo:Bennylin/Purwadarminta Wikisastra:Bausastra Indonésia (tabèl) Kontributor [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9], [10], [11], [12], [13], [14], [15], [16], [17], [18], [19], [20], [21]